THÔNG TIN PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT

        Theo số liệu thống kê của Trung tâm trợ giúp pháp lý tỉnh, tính từ khi thành lập đến năm 2017 (trước khi Luật Trợ giúp pháp lý được ban hành), Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện thực hiện trợ giúp pháp lý gần 24.500 vụ việc cho 24.502 đối tượng. Sau khi Luật trợ giúp pháp lý có hiệu lực (từ năm 2018 đến nay), Trung tâm Trợ giúp pháp lý đã thực hiện 3.697 vụ việc. Số vụ việc tham gia tố tụng hoàn thành từ khi thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 đến nay liên tục tăng, năm sau luôn cao hơn năm trước. Trong đó, 100% trợ giúp viên pháp lý đều hoàn thành chỉ tiêu vụ việc tham gia tố tụng do Bộ Tư pháp yêu cầu. 

        Đặc biệt, những năm gần đây, với việc thực hiện đề án đổi mới công tác TGPL, số vụ việc tham gia tố tụng do các TGVPL thực hiện đã tăng lên đáng kể. Trung bình mỗi năm trung tâm thực hiện từ 700 - 800 vụ việc tham gia tố tụng. Riêng năm 2023, Trung tâm đã tham mưu cho Sở Tư pháp trình UBND tỉnh ban hành Quyết định kiện toàn cơ cấu tổ chức Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước (trực thuộc Sở Tư pháp); xây dựng dự thảo Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ của các phòng, chi nhánh thuộc Trung tâm; Phương án kiện toàn tổ chức, nhân sự các phòng, Chi nhánh của Trung tâm; Báo cáo kết quả thực hiện quy chế phối hợp giữa Bộ Tư pháp và Liên đoàn luật sư về trợ giúp pháp lý; Báo cáo kết quả triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2023 và giai đoạn 2021- 2025... Cùng với đó, Trung tâm cũng đã tham mưu cho Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng xây dựng Kế hoạch hoạt động của Hội đồng năm 2023; Kế hoạch kiểm tra công tác phối hợp về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2023 và tổ chức kiểm tra công tác phối hợp trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tại các huyện Hà Trung, Hoằng Hóa, Như Xuân, Như Thanh; Kiện toàn Hội đồng và Tổ giúp việc cho Hội đồng; Tổ chức sơ kết hoạt động 6 tháng đầu năm 2023; Báo cáo kết quả công tác của Hội đồng năm 2023.... Ngoài ra, thực hiện Chương trình phối hợp số 1603/CTPH-BTP-TANDTC ngày 19/5/2022 giữa Bộ Tư pháp và Tòa án Nhân dân tối cao về thực hiện trợ giúp pháp lý trực tại Tòa án Nhân dân, Trung tâm TGPL đã tham mưu cho Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL niêm yết Bảng thông báo người trực TGPL tại Tòa án nhân dân trên địa bàn toàn tỉnh. 

       Cũng trong năm 2023, Trung tâm đã triển khai thực hiện Quyết định số 4042/QĐ-UBND ngày 24/10/2017 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Trợ giúp pháp lý như: Xây dựng Kế hoạch số 68/KH-TGPL ngày 20/02/2023 về triển khai thực hiện Quyết định số 4042/QĐ-UBND ngày 24/10/2017 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa về thi hành Luật Trợ giúp pháp lý năm 2023. Theo đó, đã tổ chức truyền thông về trợ giúp pháp lý tại 3 xã của huyện Thường Xuân (xã Bát Mọt, xã Yên Nhân và xã Xuân Thắng) và 4 xã của huyện Quan Sơn (xã Na Mèo, xã Sơn Thủy, xã Sơn Điện và thị trấn Sơn Lư). Ký hợp đồng mở chuyên mục “thông tin về TGPL” với Báo Thanh Hóa, mỗi tháng các Trợ giúp viên pháp lý sẽ phối hợp với phóng viên Báo Thanh Hóa viết 01 bài về 01 vụ việc TGPL nổi bật do các Trợ giúp viên pháp lý thực hiện; đưa tin về hoạt động TGPL, qua đó để nhiều người dân biết về hoạt động TGPL. Phối hợp với Đài phát thanh truyền hình tỉnh Thanh Hóa thực hiện phóng sự về hoạt động trợ giúp pháp lý nhân kỷ niệm ngày thành lập Tổ chức trợ giúp pháp lý Việt Nam (06/9). Đồng thời, Trung tâm đã tổ chức 01 Hội nghị tập huấn về kỹ năng thực hiện TGPL trong lĩnh vực dân sự cho đội ngũ người thực hiện TGPL; Rà soát, công bố danh sách tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, người thực hiện trợ giúp pháp lý trên địa bàn; Rà soát, thống kê số người thuộc diện được trợ giúp pháp lý theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý báo cáo Cục Trợ giúp pháp lý…

         Nhờ làm tốt các giải pháp nêu trên, trong năm 2023 Trung tâm đã thực hiện trợ giúp pháp lý 1.578 vụ việc, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2022 (tăng 177 vụ). Trong đó: Kỳ trước chuyển qua: 690 vụ việc, tăng 37,7% so với cùng kỳ năm trước (tăng 189 vụ); Thụ lý trong kỳ: 888 vụ việc, giảm 1,4% so với cùng kỳ năm trước (giảm 12 vụ); Số vụ việc hoàn thành: 869 vụ việc, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước (tăng 118 vụ); Số lượt người được trợ giúp pháp lý đã hoàn thành: 869 người . Trong đó: Người có công với cách mạng: 41, hộ nghèo 90, dân tộc thiểu số 223, đối tượng vừa thuộc hộ nghèo, vừa là người dân tộc thiểu số 3, trẻ em 96, người bị buộc tội từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi 260, người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo 99…

       Tình hình thực hiện vụ việc tham gia tố tụng của trợ giúp viên pháp lý: Số trợ giúp viên pháp lý được bổ nhiệm dưới 3 năm: 3 và tổng số vụ việc tham gia tố tụng kết thúc 110 vụ; số trợ giúp viên pháp lý được bổ nhiệm 5 năm trở lên 21 và tổng số vụ việc tham gia tố tụng kết thúc 759 vụ. Số việc tư vấn pháp luật đơn giản trong kỳ báo cáo 14 vụ.

       Ngoài các hoạt động nêu trên, Trung tâm đã tăng cường năng lực thực hiện trợ giúp pháp lý cho người thực hiện TGPL, thông qua việc trang bị một số đầu sách pháp luật tham khảo cho lãnh đạo Trung tâm và các phòng, Chi nhánh để tạo điều kiện thuận lợi trong việc tìm hiểu, tra cứu, nâng cao kiến thức pháp luật cho các Trợ giúp viên, chuyên viên pháp lý các phòng, Chi nhánh. Ban hành Kế hoạch số 67/KH-TGPL ngày 20/02/2023 triển khai thực hiện chính sách TGPL đối với người khuyết tật, người khuyết tật có khó khăn về tài chính trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa năm 2023 với kết quả đạt được, thụ lý và thực hiện TGPL kịp thời cho các đối tượng được TGPL là người khuyết tật có khó khăn về tài chính. Tổng số vụ việc trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật là 40 vụ việc cho 40 đối tượng. Phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Thanh Hóa thực hiện 01 phóng sự về trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật nhân ngày Người khuyết tật Việt Nam 18/4; Tổ chức 01 Hội nghị tập huấn về kỹ năng trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật có khó khăn về tài chính cho đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý; Tổ chức 01 Hội nghị truyền thông về trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật tại Hội người khuyết tật huyện Hà Trung.

      Song song với các hoạt động trên, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả vụ việc trợ giúp pháp lý; truyền thông về quyền được trợ giúp pháp lý đối với người cao tuổi, người cao tuổi có khó khăn về tài chính bảo đảm người cao tuổi thuộc diện được trợ giúp pháp lý được cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí theo quy định của pháp luật, Trung tâm đã ban hành Kế hoạch số 66/KH-TGPL ngày 20/02/2023 triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý đối với người cao tuổi, người cao tuổi có khó khăn về tài chính trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa năm 2023. Kết quả, đã thụ lý và thực hiện TGPL kịp thời cho các đối tượng được TGPL là người cao tuổi có khó khăn về tài chính. Tổ chức 01 lớp tập huấn bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ TGPL cho người cao tuổi có khó khăn về tài chính. Thực hiện truyền thông về trợ giúp pháp lý cho người cao tuổi tại 4 xã của huyện Như Xuân (Thanh Lâm, Thanh Xuân, Thanh Quân, Thanh Sơn) và tại 4 xã tại huyện Thạch Thành (Vân Du, Thành Công, Thành Tân, Thành Tâm)…

        Đặc biệt, thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, Trung tâm đã tham mưu Sở Tư pháp ban hành Kế hoạch số 478/KH-STP ngày 06/7/2023 triển khai thực hiện Kế hoạch số 108/KH-UBND và Kế hoạch số 145/KH-UBND của UBND tỉnh về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và tổ chức giám sát, đánh giá thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2023; Kế hoạch số 601/KH-STP ngày 25/8/2023 triển khai thực hiện Kế hoạch số 203/KH-UBND rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo và xác định thu nhập của hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình năm 2023. Kết quả, Trung tâm TGPL đã phối hợp với phòng tư pháp các huyện Quan Sơn, Quan Hóa, Bá Thước tổ chức thực hiện truyền thông về trợ giúp pháp lý cơ sở Quan Sơn (04 xã); Quan Hóa (04 xã), Bá Thước (06 xã) và thực hiện giám sát, đánh giá tại huyện Cẩm Thủy; thực hiện rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo tại thị xã Nghi Sơn. Bên cạnh đó, Trung tâm đã tham mưu Sở Tư pháp xây dựng Kế hoạch số 711/KH-STP ngày 02/10/2023 tăng cường, nâng cao khả năng tiếp cận và thụ hưởng hoạt động trợ giúp pháp lý chất lượng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Kiểm tra, giám sát đánh giá việc tổ chức thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2030, năm 2023. Kết quả, phối hợp với UBND các huyện Bá Thước, Quan Hóa, Quan Sơn tổ chức 03 Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực, tập huấn điểm về kỹ năng tiếp cận trợ giúp pháp lý cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số với tổng số 900 người tham dự; Kiểm tra, giám sát việc thực hiện nội dung số 03, tiểu dự án 1 Dự án 10 tại huyện Quan Hóa và Quan Sơn.

         Ngoài ra, trong các hoạt động nghiệp vụ khác, Trung tâm đã xây dựng Kế hoạch số 41/KH-TGPL ngày 03/02/2023 về thẩm định chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý năm 2023 và ban hành Quyết định số 01/QĐ-TGPL ngày 03/02/2023 về kiện toàn Tổ thẩm định vụ việc TGPL với 04 Tổ thẩm định. Tính đến 31/12 các Tổ thẩm định đã thực hiện thẩm định được tổng số 869 hồ sơ. Về cơ bản các hồ sơ được thẩm định đều đạt chất lượng khá trở lên, không có hồ sơ nào không đạt chất lượng, trong đó: Vụ việc đạt chất lượng tốt: 817 vụ, chiếm 94%; vụ việc đạt chất lượng khá: 52 vụ, chiếm 6%...

Bên cạnh kết quả đạt được, vẫn còn nhiều người dân ở vùng sâu, vùng xa, điều kiện kinh tế xã hội khó khăn khó tiếp cận được với dịch vụ TGPL. Việc cập nhật số liệu vụ việc trợ giúp pháp lý của một số Trợ giúp viên trên phần mềm quản lý vụ việc của Cục TGPL vẫn chưa được kịp thời gây khó khăn cho công tác thống kê báo cáo; Việc chuyển hồ sơ vụ việc đã hoàn thành về thẩm định, đánh giá vẫn còn một số trường hợp chậm gây khó khăn cho việc cân đối kinh phí cũng như dự toán kinh phí cho năm sau.

       Có thể khẳng định, những năm qua, công tác TGPL đã dần đi vào chiều sâu, bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho các đối tượng yếu thế trong các vụ án hình sự, dân sự, hành chính... và ngày càng được người dân tin tưởng. Để nâng cao chất lượng hoạt động TGPL trong thời gian tới, trung tâm tiếp tục thực hiện Quyết định số 4042/QĐ-UBND ngày 24/10/2017 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Trợ giúp pháp lý; Quyết định số 5264/QĐ-UBND ngày 14/12/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa ban hành Kế hoạch triển khai Đề án đổi mới công tác trợ giúp pháp lý giai đoạn 2015-2025 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Tiếp tục thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật theo Kế hoạch số 03/KH-UBND ngày 11/01/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa về việc thực hiện Chương trình trợ giúp người khuyết tật giai đoạn 2021-2030 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; thực hiện Quyết định số 2869/QĐ-UBND ngày 24/8/2022 của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý đối với người cao tuổi, người cao tuổi có khó khăn về tài chính trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2022-2030; Tham mưu thực hiện trợ giúp pháp lý trong chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo; chương trình mục tiêu phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi khi được cấp kinh phí; tăng cường công tác thẩm định, đánh giá chất lượng vụ việc TGPL; Tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng để nâng cao số lượng và chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý trong tố tụng; Tăng cường, đổi mới công tác tập huấn, kỹ năng thực hiện trợ giúp pháp lý cho đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý./.