THÔNG TIN PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT

Qua thống kê về kết quả đánh giá cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023, đến ngày 15/2/2024, toàn tỉnh có 532/559 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023 (30 thị trấn, 55 phường, 447 xã) đạt tỉ lệ 95.17%. 

Để triển khai có hiệu quả nhiệm vụ xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg và Thông tư số 09/TT- BTP.

        Về công tác chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện:

Sở Tư pháp đã chủ động tham mưu trình Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 230/KHUBND ngày 29/10/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa triển khai thực hiện Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Kế hoạch số 18/KH-UBND ngày 03/2/2023 về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở và xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023 trên địa bàn tỉnh, Kế hoạch số 229/KH-UBND ngày 21/9/2023 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc kiểm tra công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở và chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa năm 2023.

Bên cạnh việc tham mưu giúp UBND tỉnh ban hành Kế hoạch để triển khai nhiệm vụ xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh. Sở Tư pháp đã chủ động ban hành Kế hoạch số 99/KH-STP ngày 24/02/2023 về thực hiện nhiệm vụ xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023; Kế hoạch số 47/KH-STP ngày 09/02/2023 về kiểm tra thực hiện quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023; Kế hoạch số 55/KH-STP ngày 10/02/2023 về thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2023. Đồng thời Sở Tư pháp đã ban hành Công văn số 124/STP-PBGDPL ngày 19/01/2023 hướng dẫn triển khai nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn TCPL năm 2023. 

       Tại các huyện, thị xã, thành phố: Trên cơ sở Kế hoạch của UBND tỉnh, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ của Sở Tư pháp, các địa phương đã ban hành Kế hoạch và đôn đốc, chỉ đạo các xã, phường, thị trấn nghiêm túc triển khai các giải pháp nâng cao trách nhiệm của cơ quan, tổ chức và cá nhân trong việc triển khai các nhiệm vụ chuẩn tiếp cận pháp luật, góp phần đảm bảo nhu cầu tìm hiểu nâng cao nhận thức pháp luật, thực hiện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân tại cơ sở. Trong năm 2023 có 27/27 huyện, thị xã, thành phố đã ban hành Kế hoạch triển khai nhiệm vụ xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật; tiến hành kiện toàn thành phần Hội đồng đánh giá tiếp cận pháp luật và hướng dẫn các xã, phường, thị trấn triển khai nội dung xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật cũng như phân công nhiệm vụ cụ thể trong triển khai thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí theo quy định tại quyết định số 25/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư số 09/TT-BTP của Bộ Tư pháp. 

      Về công tác tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ về xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật.

       Trong năm 2023, Trên cơ sở nhiệm vụ được giao tai Kế hoạch số 55/KH-STP ngày 10/02/2023 về thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2023 

       Sở Tư pháp đã triển khai tổ chức 05 Hội nghị tại các xã đăng ký chỉ đạo điểm về xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật tại các xã cụ thể: xã Nga Liên huyện Nga Sơn; xã Bình Lương huyện Như Xuân; xã Hà Bình huyện Hà Trung; xã Trí nang huyện Lang Chánh; xã Vĩnh An huyện Vĩnh Lộc cho 1.000 đại biểu gồm cán bộ, công chức xã, các hòa giải viên, tuyên truyền viên, trưởng thôn, bản, bí thư và phó bí thư, trưởng, phó các đoàn thể phụ nữ, thanh niên, cựu chiến binh, nông dân, người cao tuổi và đại diện nhân dân trong xã nhằm nâng cao hiệu quả công tác phổ biến giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở; nâng cao nhận thức, thông tin về trợ giúp pháp lý, tăng cường khả năng thụ hưởng hoạt động trợ giúp pháp lý cho người dân.

Ngoài ra, Sở Tư pháp đã hỗ trợ trang bị tủ sách pháp luật cho 05 xã đăng ký chỉ đạo điểm đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu với 80 đầu sách/xã, các đầu sách thiết thực đối với nhân dân như: sách pháp luật về đất đai, hôn nhân và gia đình, hình sự, dân sự và các sách, tài liệu có liên quan. Qua đó đã giúp cán bộ và người dân trên địa bàn xã chỉ đạo điểm tiếp cận, tìm hiểu, nghiên cứu, học tâp và vận dụng đúng đắn chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước vào thực tế một các đầy đủ, có hệ thống, chính xác và thống nhất, nhằm góp phần nâng cao trình độ hiểu biết pháp luật của nhân dân trong xã, qua đó giúp giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn xã.

Bên cạnh việc tổ chức các hội nghị, trang bị tủ sách pháp luật, Sở Tư pháp còn biên soạn, biên tập, thẩm định, in và cấp phát miễn phí cho cán bộ và Nhân dân trên địa bàn tỉnh 35.000 tờ gấp pháp luật với nội dung bám sát với thực tiễn triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật tại các đơn vị, địa phương.

       Bên cạnh việc tổ chức hội nghị, in ấn phát hành tài liệu. Sở Tư pháp đã phối hợp với Báo Thanh Hóa, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, tăng cường thông tin về nhiệm vụ xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật tại cá đị phương. Đăng tài tin, bài, tài liệu về nhiệm vụ xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật trên Trang thông tin điện tử về phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Thanh Hóa. 

Trên cơ sở nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch số 99/KH-STP ngày 24/02/2023 về thực hiện nhiệm vụ xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023, Sở Tư pháp tổ chức 03 Hội nghị tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật cho 900 đại biểu là trưởng thôn, bí thư chi bộ, trưởng các đoàn thể ở cơ sở và nhân dân ở cơ sở thuộc các xã khó khăn tại các huyện Quan Sơn, Bá Thước, Như Thanh; Tổ chức 04 Hội nghị tập huấn nghiệp vụ, hướng dẫn đánh giá các tiêu chí tiếp cận pháp luật; trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật cho 1.000 đại biểu gồm đại diện lãnh đạo UBND, cán bộ tư pháp hộ tịch, cán bộ văn phòng - thống kê, công an, kế toán, chính sách, văn hóa, đại điện UB MTTQ và các đoàn thể cấp xã, đại diện các mô hình.

       Tổ chức kiểm tra, hướng dẫn nhiệm vụ xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật.

Nhằm triển khai các nội dung, nhiệm vụ mới trong xây dựng, đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật cũng như kịp thời nắm bắt, khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các nội dung chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật tại các địa phương. Trên cơ sở Kế hoạch số số 47/KH-STP ngày 09/02/2023 về kiểm tra thực hiện quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023. Sở Tư pháp đã tiến hành kiểm tra nhiệm vụ xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật tại 05 huyện: Lang Chánh, Như Xuân, Nga Sơn, Vĩnh Lộc, Hà Trung. Thông qua công tác kiểm tra, bên cạnh việc đánh giá kết quả đạt được, đồng thời cũng chỉ ra các tồn tại, hạn chế, nắm bắt các vước mắc, khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật tại các đơn vị, qua đó kịp thời hướng dẫn đôn đốc tháo gỡ những vướng mắc để các đơn vị kịp thời triển khai các nội dung, nhiệm vụ xây dựng chuẩn tiếp cận pháp luật đảm bảo theo quy định.

        Kết quả đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh được thực hiện từ cấp xã với công tác tự đánh giá kết quả thực hiện và cấp huyện thông qua Hội đồng đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật của cấp huyện xem xét, phân tích, đánh giá, qua đó trình Chủ tịch UBND cấp huyện ký quyết định công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Qua thống kê, đến ngày 15/2/2024, toàn tỉnh có 532/559 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023 (30 thị trấn, 55 phường, 447 xã) đạt tỉ lệ 95.17%.   

Có được kết quả đó trên cơ sở sự chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh, Sở Tư pháp và của chính quyền các các đia phương, trong đó về góc độ thuận lợi phải kể đến là việc triển khai đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật đã được cấp ủy đảng, chính quyền các cấp quan tâm lãnh, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, bảo đảm công khai, minh bạch, dân chủ đúng quy định. Cấp ủy đảng, chính quyền đã nhận thức đầy đủ hơn về mục đích, ý nghĩa và nội dung đánh giá các tiêu chí chuẩn tiếp cận pháp luật; đã tích cực hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra, rà soát, đánh giá các tiêu chí chuẩn tiếp cận pháp luật; bố trí phân công công chức quản lý, theo dõi thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật gắn với kiệm toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ công chức làm công tác tư pháp. Qua đó đã từng bước thực hiện tốt các tiêu chí, tạo điều kiện cho người dân ngày càng có cơ hội tiếp cận pháp luật và vận dụng pháp luật vào thực tiễn đời sống để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. 

        Tuy nhiên, Bên cạnh những kết quả đã đạt được công tác triển khai, việc đánh giá, công nhận xã, phường thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật còn có những hạn chế như: Một số quy định của pháp luật về xây dựng, đánh giá cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật còn chưa cụ thể, nhất là gắn việc đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật với công tác xây dựng nông thôn mới còn khó thực hiện nên trong quá trình triển khai, thực hiện một số đơn vị, địa phương còn lúng túng, khó thực hiện. Thanh Hóa còn nhiều huyện, xã thuộc diện khó khăn nên kinh phí dành cho công tác này còn hạn chế, chưa bố trí kinh phí riêng cho hoạt động xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật mà còn phải thực hiện lồng ghép. Tại một số xã công tác phối kết hợp giữa các cơ quan, đơn vị để đánh giá một cách toàn diện, tổng thể các tiêu chí vẫn còn chưa chặt chẽ, còn tình trạng coi đây là nhiệm vụ riêng của cơ quan Tư pháp. 

       Những khó khăn đó xuất phát từ một số nguyên nhân như: Một số Cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm đến việc thực hiện xây dựng địa phương đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; Một số công chức cấp xã bị luân chuyển, trình độ còn hạn chế nên đã ảnh hưởng đến chất lượng tham mưu xây dựng địa phương đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định. Một số tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật có nội hàm chưa ro ràng, chung chung, đã dẫn tới cách hiểu, cách vận dụng chưa thống nhất, gây khó khăn trong việc chấm điểm, cũng như đánh giá kết quả; một số chỉ tiêu chưa thực sự phù hợp, còn có khoảng cách so với nhu cầu và điều kiện thực tế của địa phương.

       Để công tác đánh giá cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa năm 2024 đạt được hiệu quả cao hơn, cần phải thực hiện một số phương hướng, nhiệm vụ sau: 

       Tiếp tục quán triệt, tăng cường phổ biến sâu rộng đến các cơ quan, đơn vị, cán bộ và người dân về vị trí, vai trò, nội dung của công tác xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; nâng cao nhận thức, xác định rõ trách nhiệm của các ngành, các cấp và cá nhân trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao, bảo đảm thông nhất, đồng bộ, đúng quy định. 

Chú trọng gắn các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật với trách nhiệm quản lý của các cơ quan, đơn vị nhất là trong bảo đảm thi hành pháp luật, giải quyết các thủ tục hành chính; tiếp cận thông tin, phổ biến giáo dục pháp luật;  hòa giải ở cơ sở và thực hiện dân chủ ở cơ sở. 

       Tăng cường đôn đốc các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện các các nội dung, nhiệm vụ và tiến hành đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trong năm và gắn với thực hiện nhiệm vụ đánh giá xã đạt chuẩn nông thôn mới tại các huyện, thị xã, thành phố. 

       Kiện toàn và tăng cường hướng dẫn, bồi dưỡng, kiểm tra nhằm nâng cao năng lực nghiệp vụ cho đội ngũ công chức thực hiện nhiệm vụ xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. 

       Tổ chức tổng kết, kịp thời rút kinh nghiệm, chấn chỉnh đối với những cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện chưa nghiêm túc, còn hình thức; cần bảo đảm kinh phí, cơ sở vật chất, nhất là kinh phí cho hoạt động quản lý và thực hiện các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật. Chú trọng đến việc xây dựng mô hình điểm về cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, góp phần vào kết quả thực hiện phong trào thi đua " Ngành Tư pháp chung sức góp phần xây dựng nông thôn mới". 

     Qua đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đã góp phần giúp chính quyền cấp xã thấy được những tồn tại, hạn chế trong chỉ đạo, điều hành, triển khai các nhiệm vụ chuyên môn để có giải pháp khắc phục, thực hiện đạt kết quả tốt hơn góp phần tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước, thực thi nhiệm vụ chuyên môn của chính quyền cấp xã; nâng cao ý thức trách nhiệm, hiệu quả thực thi công vụ của cán bộ, công chức cấp xã; đồng thời đề xuất, kiến nghị hoàn thiện thể chế, chính sách về xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, cũng như công tác thi hành pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật.

       Từ đó giúp giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa xã hội trên địa bàn, bảo đảm chất lượng cuộc sống cho Nhân dân, xã hội phát triển bền vững./.