THÔNG TIN PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT

Nghị định số 16/2022/NĐ-CP ngày 28/1/2022 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng, có hiệu lực từ ngày ban hành. Khi nghiên cứu Nghị định 16/2022/NĐ-CP ta thấyvề cơ bản, Nghị định 16 tuy kế thừa từNghị định 139/2017/NĐ-CP, nhưng đã có sự thay đổi phần lớn về mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm, trong đó nhiều hành vi vi phạm sai phép, không phép, không đúng quy hoạch bị tăng mức xử phạt. Trước đây đối vơi những hành vi xây dựng không có Giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có Giấy phép xây dựng so với hành vi xây dựng sai nội dung Giấy phép xây dựng được cấp thì áp dụng cùng mức xử phạt, nhưng tại Nghị định số 16/2022/NĐ-CP đã tăng mức phạt không áp dụng cùng một mức như Nghị định 139/2017/NĐ-CP.

Nghị định 16/2022/NĐ-CP đã nêu chi tiết hơn, mức phạt cao hơn trước đây, theo đó hành vi được tiếp tục thực hiện xác định trước thời điểm cấp thẩm quyền ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính và đã được người có thẩm quyền yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm trước đó. Về mức phạt tiền đối với nhà ở riêng lẻ từ 35 triệu đến 40 triệu tăng lên từ 100 triệu đến 120 triệu; chế tài áp dụng đối với công trình thuộc diện lập dự án đầu tư từ 300 triệu đến 350 triệu tăng lên từ 400 triệu đến 500 triệu đồng. Một số công trình nhà ở riêng lẻ có quy mô dưới 2 tầng, diện tích xây dựng nhỏ, khi tiến hành xử phạt vi phạm hành chính cũng rất khó khăn vì người vi phạm ít có khả năng nộp phạt vi phạm hành chính. Vì vậy, ngay khi công trình bắt đầu khởi công cần phải được các cấp chính quyền địa phương tuyên truyền, hướng dẫn, nhắc nhở, tránh bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt cao như quy định của Nghị định 16/2022.

Theo Nghị định số 16/2022/NĐ-CP quy định, mức phạt đối với hành vi vi phạm trong hoạt động xây dựng, nhất là đối với hành vi vi phạm về trật tự xây dựng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn và thành thị là khá cao. Đối với các công trình phải lập báo cáo kinh tế kỹ thuật, mức phạt như vậy là đủ sức răn đe để ngăn ngừa các hành vi vi phạm, tái phạm. Riêng đối với lĩnh vực bất động sản, những quy định mới này hoàn toàn khả thi và đã bổ sung nhiều điều, khoản mà trước đây Nghị định 139 chưa có. Đối với hành vi xây dựng trên đất không đúng mục đích sử dụng theo quy định tại Nghị định 16 sẽ xử phạt theo Luật Đất đai và Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai. Như vậy, nội dung quy định đã rõ ràng, phù hợp với thực tiễn, bởi vì thực chất người vi phạm chỉ có 01 hành vi vi phạm; khắc phục việc quy định không cụ thể của Nghị định 139/2017/NĐ-CP khi xây dựng công trình trên đất không đúng mục đích thì bị xử phạt như thế nào, gây khó khăn cho việc xác định hành vi vi phạm, dẫn tới có trường hợp xây dựng công trình trên đất nông nghiệp bị xử phạt cả 02 hành vi, đó là xử phạt hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai và xử phạt hành vi xây dựng không phép theo Nghị định 139.Nghị định số 16/2022/NĐ-CP đã bổ sung một số nội dung ở Nghị định số 139/2017/NĐ-CP khi giải thích về công trình khác, bổ sung công trình không thuộc trường hợp lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, quy định rõ nhà ở riêng lẻ của hộ gia đình, cá nhân. Cụ thể, tại khoản 1 Điều 3 Nghị định số 16/2022/NĐ-CP thì công trình khác quy định tại Nghị định này là công trình không thuộc đối tượng có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, công trình không thuộc đối tượng có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế – kỹ thuật đầu tư xây dựng và không phải là nhà ở riêng lẻ của hộ gia đình, cá nhân.Bổ sung quy định xử phạt hành vi không công khai Giấy phép xây dựng; Xử phạt không điều chỉnh Giấy phép xây dựng; Tăng mức phạt đối với hành vi sai giấy phép xây dựng.

Như vậy, Nghị định số 16/2022/NĐ-CP đã có nhiều quy định tăng mức xử phạt hành chính tùy theo hành vi và mức độ vi phạm hành chính về lĩnh vực xây dựng; Điều đó đặt ra cho các cơ quan thi hành pháp luật cần phải đẩy mạnh công tác tuyên tuyền, phổ biến Nghị định 16, hướng dẫn để người dân, doanh nghiệp biết và thực hiện đúng quy định /.